شادی

دەریاچەی چلدر یەکێکە لەو دەریاچانەی کە وەک ناوچەیەکی گەشتیاری چ لە هاوین و چ لە زستاندا، خەڵک دەتوانن تێیدا کاتێکی خۆش بە گەشت و سەیران بەسەر بەرن.

دەریاچەی چلدر دەکەوێتە پارێزگای ئەردەخان لە باکووری کوردستان. دەریاچەی چلدر ٤٤ کیلۆمەتر لە ناوەندی پارێزگاکە دوورە. مەودای نێوان دەریاچەی چلدر و شاری قرس ١٢٣ کیلۆمەترە و ئەم مەودایە نزیکەی کاتژمێر و نیوێک دەخایەنێت. هەروەها مەودای نێوان دەریاچە و ئەردەخان ٥٨ کیلۆمەترە. ئەم مەودایە نزیکەی ٥٤ خولەکە.

بابەتێکی تری سەرنجڕاکێش قەبارەی دەریاچەی چلدرە. دەریاچەی چلدر کە دەکەوێتە نێوان شارەکانی قرس و ئەردەخان، ڕووبەرەکەی ١٢٣ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە. .

قەبارەی دەریاچەی چلدر چەندە سەرنجڕاکێشە، قووڵاییەکەیشی بە هەمان شێوە سەرنجڕاکێشە. ئەم دەریاچە جوانەی باکووری کوردستان ١٩٥٩ مەتر لە ئاستی دەریاوە بەرزە. قووڵترین خاڵی دەریاچەی چلدر ٤٩ مەتر دەبێت.

دەریاچەی چلدر مێژوویەکی ٦٥ میلیۆن ساڵەی هەیە. ئەم دەریاچەیە لە قۆناغی سێیەمدا دروست کراوە.

کاتێک کە لەسەر پێکهاتەی زەویناسیی دەریاچەی چلدر لێکۆڵینەوە دەکرێت، دەردەکەوێت کە بەشی باکوور و باشووری دەریاچەکە پێکهاتەیەکی ئاهەکی و خیزی و بەردینیان هەیە. کاتێک سەیری پێکهاتەی خاکەکەی دەکەیت، بەشێک لە خاکەکەی پێکهاتەی گڕکانیی هەیە. دەریاچەی چلدر بەنداوێکی سروشتییە کە لە بەرد دروست کراوە، لەوانە بەردی گڕکان و چەند جۆرێکی تری بەرد.

تایبەتمەندیی گۆلی چلدر

دەریاچەی چلدر یەکێکە لە گەورەترین دەریاچە ئاوە شیرینەکانی باکووری کوردستان. یەکێک لە تایبەتمەندییە بەرچاوەکانی تری ئەوەیە کە پێکهاتەیەکی تەکتۆنیکی هەیە، واتە شێوەیەک کە دوای هەڵچوونە سروشتییەکانی زەوی سەریهەڵداوە. هەروەها هۆکاری کەمیی سەوزایی لە دەوروبەری دەریاچەی چلدریش ئەوەیە کە دەریاچەکە جیاوازە لە دەریاچەکانی تر.

دەریاچەی چلدر لە وەرزی زستاندا میوانداری لە چالاکی و فێستیڤاڵی جۆراوجۆر دەکات. لەنێو ئەو فێستیڤاڵ و چالاکییانەدا، فێستیڤاڵی دەریاچەی چلدر و فێستیڤاڵی ئەشق سەرنجێکی زۆرتر بۆ لای خۆیان ڕادەکێشن.

سەر دەریاچەکە لە وەرزی زستاندا بە سەهۆڵ دادەپۆشرێت، مرۆڤ دەتوانێت لەسەری بڕوات و خلیسکان بکات. هەروەها ئەم گەشتە دەرگای جیهانێکی تر بەڕووی سەردانکەراندا دەکاتەوە.

هەروەها سەمای کافقازی لەسەر دەریاچەی چلدر، لەلایەن خەڵکی ناوچەکەوە پێشوازیی زۆری لێ دەکرێت.

دەریاچەی چلدر و دەوروبەری دیمەنێکی ناوازە و سەرسوڕهێنەری هەیە بۆ ئەو کەسانەی دەیانەوێت لە نزیکەوە دیمەنێکی ناوازە ببینن.