لەیلا نوورانی
نانەخەپە
جۆرە نانێکی کورت و ئەستوورە، شۆڕە یا سەڵمۆکەی دەنێو دەنێن و بەقەدکراوی پێوەدەدرێ و بە چەورکراوی دەیخۆن.
نانەڕفێدە
جۆرە نانێک کە بە ڕفێدە پێوەدەدرێ و بەر لە برژین لێ‌دەکرێتەوە و هێلکەی تێ‌هەڵدەسوورێ و پاشان دەبرژێندرێ.
تێبینی:
ڕفێدە: کەرەسەیەکی دۆشەگەڵە‌ئاسا بۆ نان‌پێوەدان.
" تەندوور داخا، ئارد دابێژێ،هەویر شێل بێ، گونک خڕدا، بە وەردێنە لە سەر پنەی پان‌کاتەوە. لە دەوری تێروکی پێچێ، بەسەر ڕفێدەی‌دا بدا، پێوەی بدا."
(هەژار، مێژووی ئەردەڵان)
نانەشوانە/ ئەستوورکە /ئەستووکە
جۆرە نانێکی کورت و ئەستوورە کە بە چەورکراوی دەیخۆن.
نانەشیرنە
جۆرە نانێکە لە هەویر و لۆرک و ڕۆن و کاخڵی و ڕەشکە.
نانەشەکرە/ نانە شەکری/ نانە شەکرینە
نان یا کوللێرەی شیرین، هەر جۆرە شیرنییەک.
" جا دەڵێ لە خۆشیانی هیچی بەبیر نەما. ئەوێ‌شەوێ چۆوە هەتا شل‌بوو یەک کۆڵی کولیچە و لالەنگی و باقلاوە و نانەشەکرە ساز کردن و سێ سەعاتی شەو مابوو کە کاڵە و گۆرەویی دەپێ کردن ...."
(خلەدەرزی، بەیتی برایمۆک)
" وەگەڕێ لەو سەفەرەی بۆ خاتری ئەو محەممەدەی ئەگەر بە من و تۆ ئەمینە/ خۆ ئەمن نەمزانی دەچێوە سەفەرێ لەبۆت بکەمە تێشوو، پەشمەک و لوقمەقازی و نانەشەکرینە "
(حاجی ساڵە تەورە: بەیتی لاس و خەزاڵ)
نانەناسکە/ ناسکەنان
جۆرە نانێک کە بە شیر دەشێلدرێ و هێلکەی تێ‌دەشڵەقێندرێ.
نانی ئەسحابان
جۆرە نانێکی سێ‌سووچ کە لەسەر ساج دەکرێ.
نانی بازاڕ /نانی شاری /نانی حەجەمی/ نانی کڕیاری
۱. ئەو نانەی کە لە نانەواخانە دەکرێ.
"چارەگە کیلۆیەک گۆشت، کەمێ ڕۆن و برینج، پیاڵە ماستێک و نانی بازاڕ - کە سێ کەسە پێمان ڕادەبوارد - بابی ئەو تەنیا جەمەی نیوەڕۆ نەبوو کە بەسەڵتی لە چێشتخانە دەمخوارد.
(هەژار، چێشتی مجێور)
۲. چێشت و خواردەمەنیی چێشتخانە و شتی‌وا: "قەت نانی بازاڕیم پێ خۆش نەبووە."
نانی خۆماڵی/ نانی خۆوڵاتی/ نانی کوردی
نانێک لە دەغڵی خۆوڵاتی کە بە تەندوور یا ساج (سێڵ)ەوە دەدرێ. " بەرچایی دوو نانی گەورەی خۆماڵیی ژنە درووزان، کە هەر نانە جوانەکانی سابڵاغ بوو، دەمکڕی و دەچوومە دووکانی فولی مودەممەس"
(هەژار، چێشتی مجێور)
نانی سێڵ
نانێک کە لەسەر ساج دەکرێ. " یەکێک نانی دەکرد و یەکێک لەسەر سێڵ دەیبرژاند. نانی ئەستوور و زەردوسووری سێڵی لەلای ڕاستی نان‌کەرەکە هەڵچنابوو... "
(حەسەن‌زادە، حەمەدۆک)
نانی کاکی
نانێک کە بە شیر شێلدراوە و لەسەر سێڵ کراوە.
نانی کزن
نانی لە کزن. کزن بۆ دەدەن و لە ئاش لێی دەکەن.
نانی کێویلە
نان یان کولێرەیەک کە بە ئاردی کێویلە ( کرۆسک) دەکرێ.
"کێویلەم بە خۆشاوی کێویلەی خواردووە. "
تێبینی: کێویلە (کرۆسک )یان دەقەڵاشتەوە، بەوشکی دەیانکوتا و جۆیان تێکەڵ دەکرد و لە ئاش لێیان دەکرد.
نانی لۆرکێ
نانێک کە لۆرکی دە ناو دەنێن.
نانی بەهاروو
نانێک کە لە ئاردی بەهاروو دەکرێ.
نانی بەشیری
نانێک کە بە شیر دەشێلدرێ. خواردنی پیر و بێ‌ددانانە.
نانی تەندوور
نانێک کە بە تەندوور دەکرێ.
"دەنگی مامەپیرە گڕ و وەک کوتک قورس بوو هەرکە دانیشت بوخچەیەکی لە کۆڵەکەی دەرهێنا و کردیەوە. بوخچەکەی چەند نانی تەندوور و پیوازێکی گەورە و کڵۆیەک پەنیری تێدابوو . "
(حەسەن‌زادە، حەمەدۆک)
نانی تیری
نانێک کە ئەنگوتکەکەی بە تیرۆک یا وەردێنە پان کرابێتەوە.
نانی جۆ/ نانی جۆیین
نانێک کە لە ئاردی جۆ بەرهەم هاتبێ.
نانی دەستی
نانێک کە هەر بەدەست لەسەر سوێنە و نیوەکاسە، پان دەکرێتەوە و تیرۆک و وەردێنەی تێدا دەکار ناکرێ.
باوەڕ
نانی دەستی حەڵاڵترە، کابرا گوێی لە تەپەتەپەکەی دەبێ دێ لێی دەخوا.
نانی گەنم
نانێک کە لە ئاردی گەنم کرابێ.
" مەی کووپەیەک گوشت و مەزە و نانی گەنم/ جوانێ بەتەنێ لە چیمەنێ بێتە کنم "
(هەژار – چوارینەکانی خەییام)
نانی هەرزن
نانێک کە بە ئاردی هەرزن کرابێ.
" من کە نەمدەخوارد پڵاووگۆشتی خۆم/ نانی هەرزن ئێستە وەک هەڵوا دەخۆم "
(هێمن، دیوانی هێمنی موکریانی)
