نان
هەویری ئاردی گەنم، جۆ، هەرزن و گوڵەدان و شتی‌وا کە بە تەندوور، سێڵ یا دەزگای ئەوڕۆیی دەبرژێ.
نان کردن
دروست‌کردنی نان.
" دایکی وەختێک نانی دەکرد، لە هەویری بنی سوێنەکە ئەنگوتکێکی چووکەڵەی دەگرت و نانێکی چووکیشی بۆ هەتاو لێ دروست دەکرد."
(حەسەن‌زادە هەتاو: 39)
نان کردنەوە/ تیر لێدان
پان کردنەوەی ئەنگوتک و تیر لەسەر گێڕانی.
نان پێوەدان
بە تەندوورەوەدانی هەویری ڕاهاوێژراوی سەر ڕفێدە.
نان‌چوون
لێ‌بوونەوە و بەربوونەوەی نان یا بەشێک لە نانی نەبرژاو لە تەندوور بەهۆی بێ‌خوێ‌بوون یا ساردبوونەوەی تەندوور و شتی لەم بابەتە.
نان دان
۱. زەوییەک کە بەروبووی باشی دەبێ.
"زەوییەکە شکوور نانی دەدا."
۲. نان‌بدە بوون، میوان‌گر بوون.
"قەت بووە لەکنە خۆت پیاوەتی بکەی، بدەیەوە نانی/ قەت واش دەبێ، بێ‌ڕوحمی و بێ‌ئیمانی/ سەری دوازدە برایان ببڕی لەسەر سفرەی دە نانی ".
(بەیتی کاکەمیر و کاکەشێخ)
لە نان بوونەوە
تەواوی هاتن لە نان کردن.
"لانکە دووکەڵی دەکرد، نانکەرە دەریهێناوە، هاویشتێ سەر تەپۆلکێ، ئەگە لە نانی بۆوە، دەستی دایە و بردێ ماڵێ و هاویشتێ پشت پێڕکێ و دیسان بۆوە بە دەنکەهەنار. "
(خەجێ نان‌نەخۆر، هەقایەتی دەنکەهەنار)
هاتنە نان
۱. ئامادەبوونی تەندوور بۆ نان پێ‌کردن.
"تەندوورەکە هاتۆتە نانی با ڕێ‌کەوین."
۲. هەڵاتن و لەباربوونی هەویر بۆ کردنە نان.
" دەغڵەسپیلکە نایەتە نانی."
جۆرەکانی نان
نان‌تیر
۱. بە شیر دەشێلدرێ و بە ڕۆنی کەرە دەستاو دەدرێ، ڕەشکەی تێ‌دەکرێ و بە سێڵ دەکرێ.
"ناسک دەکوشێ پەنیری/ ناز دەشێلێ هەویری/کاڵێ دەکا نان تیری"
(هێمن، دیوانی هێمن موکریانی)
۲. ئەو نانەی نان‌کەرەوەکەی، ئەنگوتکان بە تیر پان دەکاتەوە.
تێبینی:
تیر: دارووکەیەکی خەڕاتی‌کراو بۆ ئەنگوتک پان‌کردنەوە/تیرۆک.
نان‌ساجی/ نان شلکی/ نانی سێڵ
ئەو نانەی کە بە سێڵ کرابێ.
" یەکێک نانی دەکرد و یەکێک لەسەر سێڵ دەیبرژاند. نانی ئەستوور و زەردوسووری سێڵی لەلای ڕاستی نان‌کەرەکە هەڵچنابوو..."
(حەسەن‌زادە، حەمەدۆک،ب۱)
نانەتەپی
نانی بەدەست پان‌کراوە کە بە زۆری بە سێڵ دەکرێ.
نانەبستە
جۆرە شیرنییەکی ئیشک و ناسک و چووکە لە ئارد و شەکر، بیسکویت.
"... ئەم سەرەچووکەڵە لە پشتەوەڕا ڕاستەوخو یەک پارچە دەهاتە خوار بۆ سەر ملی، بەڵام لە پێشەوەڕا کەللـەسەری وەک نانەبستە دەهاتە سەر نێوچاوانێکی قوپیو لەنەکاو پان دەبووەوە."
(حەسەن‌زادە، دان‌چەرموو)
نان‌پانکە
نانی ئەستوور و خەپلە بۆ هەرمێشک.
نان‌پەنیرە
جۆرە نانێک لە شێوەی کەلانە کە لەجیاتی سیروکوڕادە/ تەڕەپیواز پەنیری تێ دەکرێ.
نانە‌چەورە
نانی ئەستووری بەچەوری پێوەدراو.
باوەڕ
نانە‌چەورەیان دە بن بووک دەنا، هەر منداڵێک بەلای بووکدا ڕۆیشتبا، بووک پەنجەنانێکی دەدایە.
نانەخڕە
نانی ئەستوور و ڕشکاوی، هەر لە هەویری دەرچوو لێی‌دەکەنەوە و ڕۆنی تێهەڵدەسوون و دەیکەن بە چنگاڵ.
نانەخوولکە/ نانەخوولە
جۆرە نانێکی ئەستوور و کورت و نەبرژاو کە بە چەورکراوی دەخورێ.
