کوردشۆپ- بە هۆی تێچکوونی هاوسەنگیی کەشوهەوا لە هەموو جیهاندا، مەترسییەکان بۆ سەر ژینگە و ژیانی هەموو زیندەوەران ڕوو لە زیادبوونە و یەکێک لەو مەترسییانەش، بە تایبەت لەمساڵدا کەمبوونەوەی ئاوی دەریاچەی وانە
دوای ئەوەی ئاوی دەریاچەی وان پاشەکشەی کرد، ناوچەیەکی نیشتەجێبوون لە نێوان شارۆچکەی خەڵات و تەتوان سەر بە بەدلیس دۆزرایەوە.
وشکەساڵی ساڵانی ڕابردوو کاریگەریی نەرێنیی لەسەر دەریاچە و سەرچاوە ئاوییەکانی باکووری کوردستان هەبووە.
ئاستی ئاوی دەریاچەکان کەم دەبێتەوە و ساڵ بە ساڵ ڕووی ئاویان تەسکتر دەبێتەوە.
لە باکوری کوردستان ئەو مێژووەی بەهۆی بەرزبوونەوەی ئاستی ئاوەوە نوقم ببوو و ساڵانێک لەبیرکرابوو، ئێستا جارێکی دیکە بەهۆی وشکەساڵییەوە دێتەوە سەر ڕووی ئاو.
ئەو جیهانەی لەژێر دەریاچەی واندا شاراوەتەوە، بەھۆی وشکەساڵی و کشانەوەی ئاوەوە، بەھێواشی سەرهەڵدەدات.
لەنێوان شارۆچکەی خەڵات و تەتوان ئاوی دەریاچەکە پاشەکشەی کرد و ناوچەیەکی نیشتەجێبوون دۆزرایەوە، کە ئێستا لەژێر ئاوەکەدا ون بووە.
گۆڕستانێک دۆزرایەوە کە هێمای خاچ لەسەر کێلەکانی بوو و دۆزینەوەی ئەو شوێنە مێژووییانە سەرنجی مێژوونووسان و شوێنەوارناسانی ڕاکێشاوە.
لەوبارەیەوە، سەرۆکی کۆمەڵەی دەریای ڕۆژهەڵاتی بەدلیس، جەماڵ برۆڵ، وتی: ڕووبەرێکی فراوانمان لە نێوان شارۆچکەی خەڵات و تەتوان دۆزیەوە. گۆڕستانێک هەیە و لەسەر گۆڕەکان هێمای خاچ هەیە. ئەوەی جێگای سەرنجە لە نێو گۆڕەکاندا بەردێکی سەرنجڕاکێش هەیە”.
لە دەریاچەی ئارین لە گوندی ئارین لە خەڵات کە بەهۆی وشکەساڵییەوە بۆ نیوە بچووک بووەتەوە، ئێستا مەڕەکان دەلەوەڕێن.
سەرۆکی زانکۆی بەدلیس پ.ی.د. د. نەجمەددن ئەلمەستاش وتی: لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا، لە ئەنجامی وشکەساڵی ئاوەکە پاشەکشەی کردووە و نزیکەی نیوەی دەریاچەکە وشک بووەتەوە و ئەم پرۆسەیە بەردەوامە.
سەرچاوەی سەرەکیی دەریاچەی وان و دەریاچەی ناوچەکە بەفر و بارانە. لەم دواییانەدا بینیمان ڕێژەی باران و بەفر کەمی کردووە”.
لە باکوری کوردستان وشکەساڵی زۆرترین کاریگەریی لەسەر ناوچەی دەریاچەی وان هەبووە.
بەڕێوەبەرایەتیی گەڕان و پشکنینی تورکیا پلانێکی بۆ ساڵی ٢٠٢٢ بڵاوکردەوە.
بەپێی ئەم نەخشەیە، ناوچەکانی ڕۆژئاوای دەریاچەی وان لە "ناوچەی وشکەساڵی سەختی باکووری کوردستان و تورکیا" جێ دەگرن.
