Rojan Sofîzade

“12’ê Tebaxê” wek Roja Cîhanî ya Ciwanan, hatiye destnîşankirin.

Ez bi pênaseyeke kurt destpê bikim: ciwan beşê çalak, bikêrhatî û guhêrxwaz û girîng a civakê ye ku bi berdewamî li ser guhertin, guhertin û nûbûnê difikire, ciwan çînek dilsoz, armancxwaz e ku sozên xwe digire ango li pey sozên xwe dimîne. Ji huner û bedewiyê hez dike, dixwaze afirîner be û xuya bike.

Di vê nêrînê de divê hûn pêşî ciwanan nas bikin û paşê jî şiyanên wan bikar bînin.

Dema ku hûn li Roja Cîhanî ya Ciwanan difikirin, hûn li demek tejî şahî û bextewarî difikirin, Lê di heman cîhana berfireh de herêmek heye ku kêm bi wê rojê ve naskirî ye û bi şahiyên wê dinyayê re têkel bûye, Bê guman, ev nayê wê wateyê ku ew bi çanda cîhanê re ne tevlihev in ango ew dixwazin xwe ji cîhana dora xwe veqetînin. Belê, dinya ji wan re bêbawer e, Miletekî ku piraniya wî ciwan in, hatiye jibîrkirin.

Lê li gelek welatan, di Roja Cîhanî ya Ciwanan de, ciwan wê ji bo bidestxistina mafên xwe yên çînayetî wek derfetek bikar tînin. Ciwanên welatên dagîrkirî yên cîhanê divê vê rojê bikin bahane û daxwazên xwe yên netewî bînin ziman.

Hewce ye ku Ciwanên Kurd jî îşaretek têkoşîna xwe ya neteweyî û çînayetî bidin rêxistinên navneteweyî û daxwaza piştgirîya navneteweyî bikin, Ji bo vê jî hevkarî û hevahengiyeke zêdetir di navbera ciwan û rêxistinên wan de pêwîst e.

Ciwan hêza guhertin û wêrankirina her civakekê ne û bi berçavgirtina şiyan û potansiyela ku ciwanan hene dikarin roleke berçav di civakê de bilîzin.

Lê belê di civakê de bêyî azadiya bingehîn mirov nikare behsa çareseriya pirsgirêkên ciwanan bike.

Divê were qebûlkirin ku bêyî civakek azad û demokratîk, nepêkane e ku pêdiviyên ciwanan bi cih bînin.

Yek ji xwestekên herî bingehîn ên ciwanekî ew e ku bi îradeya xwe ya azad hilbijartinan bike û cureyê beşdarbûn û çalakiyên civakê li gorî berjewendiyên wî be, bandora xwe danê ser civakê.

Lê sîstema niha ya desthilatdariyê li hinek welatên weke Îranê ku derfeta ciwanan tine ye van xwestekên xwe bilêv bike û nîşan bide.

Her roj bi dehan ciwan ji ber ku daxwazên xwe tînin ziman rastî îşkence, îdam û zindanan tên.

Ji ber vê yekê li hin welatan hîn mafên ciwanan û pêdiviyên ciwanan nehatine diyarkirin.

Ciwanî qonaxa herî bi nirx û kevin a jiyanê ye û di vê qonaxê de xuyan, serkeftin û vejîna takekê ava dibe.

Pêşketin û serkeftina her welat û neteweyekê bi hêza xortên çalak ve girêdayî ye heta wê astê ku dikarin tê de rola xwe bilîzin an jî afirîner bin.

Karînên bedenî yek ji taybetmendiyên ciwantiyê ne ku wan ji komên din cuda dike.

Ciwan her dem ji bo guhertin û nûvekirinê hez dikin, daxwaza şert û mercên jiyanê yên baştir dikin.

Ji ber vê yekê, pêngavên wê bi berdewamî ji bo pêşveçûn û guhertinê ne, Ev jî daxwazên wan zêde dike û wan ji komên din cuda dike.

Ciwan xwe di civaka xwe de kesayetek dihesibîne û pêwîste bi hemû pêkhateyên din ên civaka xwe re, bi taybetî malbatê re têkilî û hevgirtinê hebe, yan jî tevlî kom û rêxistinên ku pêdiviyên wan pêk tînin, bibin.

Ji ber vê yekê Ji bo perwerdeyeke rast û şopandina rêya xwestekên wan, hewcehî bi jîngeh û civakek azad û saxlem û paqij heye.