621 |
داکۆک |
1. پشتیوان، لایەنگر؛ 2. تەقەڵا، پلوپا. |
622 |
داڵانپەڕ |
نێوی چیایەکە لە کوردستان کە ساڵی 1943، کۆمەڵەی (ژێ کاف) لە رۆژهەڵاتی کوردستان و (حیزبی هیوا) لە باشووری کوردستان و کۆمەڵەی خۆییبوون لە باکووری کوردستان، لە چیای نێوبراو لە لایەن نوێنەرانی سێ پارچەی کوردستانەوە، پەیمانی سێ سنووریان مۆر کرد و نەخشەی جوغرافیای کوردستانیان دەسنیشان کرد و لەسەر مەسەلەی کوردستانی گەورە رێک کەوتن. هەروەسا ئالأشیان دیاری کردووە و ئەو ئالأیەی لە سەردەمی کۆماری کوردستان لە مهاباد هەڵدراوە و گەیشتۆتە ئەمڕۆ، هی ئەو سەردەمەیە. |
623 |
داڵاهۆ |
دالأهوو، نێوی کێوێکە لە ناوچەی (رێژاو) لە رۆژهەڵاتی کوردستان، نزیک چیای (بەمۆ) لە دۆژ کرند و قەسری شیرین، کە گڵکۆی (باوە یادگار) کەوتۆتە بناری ئەم کێوە. |
624 |
درسیم |
دێرسیم، ناوچەیەکی بەرینە لە باکووری کوردستان، کە داگری چەند باژێر و چەندین گوندە، لەم ناوچەیەدا کوردی زاراوەزازا و کرمانج پێکەوە دەژین کە زازاکانیان سەر بە ئایینزای عەلەوین؛ شۆڕشی دەرسیم کە بە سەرۆکایەتی شێخ رەزای دەرسیم لە چیای ئاگری هەڵگیرسا، لەم ناوچەیەوە دەستی پێکرد؛ وشەی دێرسیم، دوور نییە لە دوو وشەی (دێر: پەرستگا و سیم: زێڕین و پیرۆز) پێک هاتبێ بەواتای پەرستگای زێڕین، یان جێگای پیری زەڕدەشتییەکان. |
625 |
دریاز |
دوای لە ناوچوون یان وێرانبوونی شاری (چێری)، لەلای باشووری رۆژاوای ئەو شارە، شارێک ساز کراوە بە نێوی (ئادریاس)، کە ئێستاش پاشماوەی ئەو شارە گوندێکە بە نێوی (دریاز). لە گوندی دریاز شتی کۆن و ئەنتیکە زۆر دیتراوەتەوە. گوندی دریاز نزیک گوندی (باییندەرێ) یە کە بە هەڵە بە فارسی پایین دەڕڕە دەنووسرێ کە لە راستیدا (بات ئیدەرا) یە واتە: (ئیدەرە) ی مەزن. ئیدەر بەر لە هاتنی زەڕدەشت و ناسینی ئەهوورا مەزدا، خودای ئاریایی یەکان بووە و وشەی (کاس) هەمان وشەی (کۆتی)، وشەی ریشەی کوردە کە دوای ئاڵوگۆڕ بووەتە کورد. واوێدەچێ وشەی ئیدرقاش یان ئیدرکاش بەمانای خودای کورد یان جێگای خودای کورد بێ. بڕوانە بۆ چێری. |
626 |
دلاوەر |
خاوەندڵ، گورد، پاڵەوان. ئەم نێوە وشەیەکی هاوبەشی کوردیی و فارسییە و لە هەولێر و رواندز و کۆیە مشەیە. |
627 |
دلۆ |
1. ئەی دڵ، هەوایەکە بە زوڕنا لێدەدرێ؛ 2. وشەی سەربەندە بۆ گوتنی دسپێکی لاوک؛ 3. وشەی سەربەندی هەندێ گۆرانییە له کوردمانجیدا. |
628 |
دڵباز |
دڵداناو، دڵلەپێناو. |
629 |
دڵزار |
1. دڵبەئێش، دڵبەسۆ؛ 2. نازنێوی شاعیری کورد ئەحمەد مستەفا عەوێزییە کە خەڵکی هەولێرە و لەوێ دەژی. |
630 |
دڵشاد |
بەکەیف، دڵخۆش، خەنی. |