Viyan Xîşkar
Pisporeka Kurd a xelka Herêma Kurdistanê li welatê Îtaliyayê yek ji wan lêkolîneran e ku li ser pêşxistina mejiyê robotîk ango mêjiyê dîcîtalî ji bo tedawiya nexweşiyan dixebite.
Dr. Pawan Faris Dizeyî, jidayîkbûya sala sala 1985an li bajarê Hewlêr yê ser bi Başûrê Kurdistanê ye. Wê doktoraya xwe ya fîziyolojiya xwînê di zanîngeha Selahedîn a Hewêrê de qedandiye û wekî lêkolereke Kurd di zanîngeha “Pavia” a Îtaliyayê de mijûlê lêkolînan li ser mêjiyê robotî ye.
Ew nêzî deh sal e li ser çêkirina mêjiyê robotî lêkolînan dike. Wekî ku bi xwe di hevpeyvîneke medyayî de ragihandiye, pirojeya wan ew e ku dê mêjiyeke robotî mîna miêjyê mirovan çê bikin, da ku bileztirîn û rasttirîn zanyariyan ji bo dermankirin û tedawiya nexweşiyan peyda bikin.
Dr. Pawan dibêje, ku çendîn welatên cuda di wê pirojeyê de beşdar in, da ku ew piroje ji bo gelek welatan ji wan jî Herêma Kurdistanê were pêşkêşkirin, û di paşerojê de doktor dikarin li şûna ceribandina bandorên dermananî li ser nexweşan pişt bi zîrekiya destkir girêbidin.
Dr. Pawan di hevpeyvînekê de ew yeka jî gotiye: “Ez kêfxweş im ku wek pisporeka Kurd li kêleka pisporên biyanî beşdarî di pirojeya nûtirîn û berfirehtirîn pirojeya cîhana zîrekî de bo pêşdebirina kerta tendirustiyê beşdariyê dikim.” Ew dibêje pisporên Kurd bi helsengandin digel pisporên bîhanî berevaniya wan zêdetir e û rijdtir in li ser karên xwe û lewma hewce ye Herêma Kurdistanê jî di warê madî û amûrên hewce de piştevaniya wan bike.
Mêjiyê robotî ku her tiştî fêrî robotan dike çi ye?
Mêjiyê robotîk cureyek nû ya sîstema hesabkirinê ya bi navê “Robo Brain” e ku gelek çavkaniyan ji înternetê dadigire û pirosîsî dike û dema ku robotên dinê hewcehî bi zanyariyan hebin dixe xizmeta wan.
Zanayên zanîngehên “Cornell, Stanford, Brown û Kalîforniya”yê îdia dikin ku sîstema “mêjiyê robotî” wêneyan ji bo nasîna tiştan di nav xwe de pirosîsî dike û bi girêdana wêne û vîdyoyan bi deqê re, ew tişt û karanîna wan digel ziman û reftarên mirovan fêr dibe.
Lêkolerên wê beşê dixwazin mêjiyên robotî di niha de ji bo gelek beşan bikar bînin. Bo mînak ji beşa dermansazî, çareseriya pizîşkî, trombêlên bê ajotvan, lêkolîna zanistî û gelek beşan dinê.
Di niha de kompaniya “Tesla” li ser çêkirina robotan dixebite û du sal berî niha “Elon Musk” ragihand ku “Tesla” mijûlê çêkirina robotan e. Di destpêka sala 2023an de, vê kompaniyayê robota nû ya bi navê “Optimus” ku xwedî şiyanên girîng bû, eşkere kir û piştî nêzî 10 mehan, nifşa duyem a robota “Optimus” hate nasandin ku bi awayekî zîrekane û wekî mirovekî reftar dikir.
